സിറിയ: കൂറ്റൻ കുഴിമാടം കുഴിച്ചെടുത്തു; ക്രൂരകൃത്യങ്ങളുടെ തെളിവ് നശിപ്പിക്കാൻ രണ്ട് വർഷം നീണ്ട രഹസ്യനീക്കം

 ദമസ്കസ്: സിറിയയിലെ ഏകാധിപതിയായിരുന്ന ബഷാർ അൽ-അസദിന്റെ സർക്കാർ അന്താരാഷ്ട്ര തലത്തിൽ തങ്ങളുടെ പ്രതിച്ഛായ വീണ്ടെടുക്കുന്നതിനും, നടത്തിയ ക്രൂരകൃത്യങ്ങളുടെ തെളിവുകൾ മറച്ചുവെക്കുന്നതിനുമായി, പതിനായിരക്കണക്കിന് മൃതദേഹങ്ങൾ ഒളിപ്പിച്ച് രഹസ്യമായി മാറ്റിയതായി റിപ്പോർട്ട്. സിറിയയിലെ ഏറ്റവും വലിയ കൂട്ടക്കുഴിമാടങ്ങളിൽ ഒന്നായ ഖുതൈഫയിൽ (Qutayfah) നിന്ന് ആയിരക്കണക്കിന് മൃതദേഹങ്ങൾ ദമസ്കസിന് കിഴക്ക് മരുഭൂമിയിലെ ഒളിപ്പിച്ച രഹസ്യ കേന്ദ്രത്തിലേക്ക് മാറ്റുന്ന അതിരഹസ്യ ഓപ്പറേഷൻ രണ്ട് വർഷത്തോളം നീണ്ടുനിന്നതായി റോയിട്ടേഴ്‌സ് നടത്തിയ അന്വേഷണത്തിൽ കണ്ടെത്തി.

സിറിയയിലെ ഏകാധിപതിയായിരുന്ന ബഷാർ അൽ-അസദിന്റെ സർക്കാർ, അന്താരാഷ്ട്ര തലത്തിൽ തങ്ങളുടെ പ്രതിച്ഛായ വീണ്ടെടുക്കുന്നതിനും തങ്ങൾ നടത്തിയ ക്രൂരകൃത്യങ്ങളുടെ തെളിവുകൾ മറച്ചുവെക്കുന്നതിനുമായി പതിനായിരക്കണക്കിന് മൃതദേഹങ്ങൾ ഒളിപ്പിച്ചു മാറ്റിയതായി റോയിട്ടേഴ്‌സ് അന്വേഷണത്തിൽ കണ്ടെത്തി. സിറിയയിലെ ഏറ്റവും വലിയ കൂട്ടക്കുഴിമാടങ്ങളിൽ ഒന്നായ ഖുതൈഫയിൽ (Qutayfah) നിന്ന് ആയിരക്കണക്കിന് മൃതദേഹങ്ങൾ ദമസ്കസിന് കിഴക്ക് മരുഭൂമിയിലെ ധുമൈർ (Dhumair) നഗരത്തിന് പുറത്തുള്ള രഹസ്യകേന്ദ്രത്തിലേക്ക് മാറ്റുന്ന 'ഓപ്പറേഷൻ മൂവ് എർത്ത്' എന്ന അതിരഹസ്യ നീക്കം രണ്ട് വർഷത്തോളം (2019 മുതൽ 2021 വരെ) നീണ്ടുനിന്നു. ഖുതൈഫയിലെ കൂട്ടക്കുഴിമാടം കുഴിച്ചെടുത്ത്, അവിടെയുള്ള മൃതദേഹങ്ങൾ വിദൂര മരുഭൂമിയിൽ പുതിയതും വിപുലവുമായ ഒരു കൂട്ടക്കുഴിമാടം സൃഷ്ടിച്ച് മറവുചെയ്ത അസദ് സർക്കാരിന്റെ ഈ ഗൂഢാലോചനയെക്കുറിച്ച് ഇതുവരെ റിപ്പോർട്ടുകൾ പുറത്തുവന്നിരുന്നില്ല. ഈ രഹസ്യ നീക്കത്തിൽ നേരിട്ട് പങ്കെടുത്ത 13 പേരുമായി സംസാരിച്ചും, ഉദ്യോഗസ്ഥരുടെ രേഖകൾ പരിശോധിച്ചും, വർഷങ്ങളായി പകർത്തിയ ഉപഗ്രഹ ചിത്രങ്ങൾ വിശകലനം ചെയ്തുമാണ് റോയിട്ടേഴ്‌സ് വിവരങ്ങൾ പുറത്തുവിട്ടത്. 2019 ഫെബ്രുവരി മുതൽ 2021 ഏപ്രിൽ വരെ ആഴ്ചയിൽ നാല് രാത്രികളിലായി, മണ്ണും മനുഷ്യ അവശിഷ്ടങ്ങളും നിറച്ച ആറ് മുതൽ എട്ട് വരെ ട്രക്കുകൾ ഖുതൈഫയിൽ നിന്ന് ധുമൈറിലേക്ക് യാത്ര ചെയ്തിരുന്നു എന്നും റിപ്പോർട്ടിൽ പറയുന്നു.

സിറിയൻ ആഭ്യന്തരയുദ്ധകാലത്ത് സൃഷ്ടിക്കപ്പെട്ടതിൽ വെച്ച് ഏറ്റവും വിപുലമായ കുഴിമാടങ്ങളിൽ ഒന്നാണ് ധുമൈർ മരുഭൂമിയിലേത്. ഖുതൈഫയിൽ ഏകദേശം 15 മീറ്റർ മുതൽ 160 മീറ്റർ വരെ നീളമുള്ള 16 കുഴികളാണ് റോയിട്ടേഴ്‌സ് കണ്ടെത്തിയതെങ്കിൽ, ധുമൈറിൽ 20 മീറ്റർ മുതൽ 125 മീറ്റർ വരെ നീളമുള്ള 34 കുഴികളാണ് ഉള്ളത്. ഇവയുടെ ആകെ നീളം രണ്ട് കിലോമീറ്ററിലധികം വരും. ധുമൈറിലെ ഈ വ്യാപ്തി, പതിനായിരക്കണക്കിന് ആളുകളെ ഇവിടെ അടക്കം ചെയ്തിരിക്കാമെന്ന സൂചന നൽകുന്നു. സിറിയൻ ആഭ്യന്തരയുദ്ധത്തിൻ്റെ ആദ്യ നാളുകളായ 2012 മുതലാണ് അസദ് സർക്കാർ ഖുതൈഫയിൽ മൃതദേഹങ്ങൾ അടക്കം ചെയ്യാൻ തുടങ്ങിയത്. ഏകാധിപതിയുടെ ജയിലുകളിലും സൈനിക ആശുപത്രികളിലും മരിച്ച സൈനികരുടെയും തടവുകാരുടെയും മൃതദേഹങ്ങളാണ് ഇവിടെ ഉണ്ടായിരുന്നത്. എന്നാൽ, വർഷങ്ങൾ നീണ്ട ഉപരോധങ്ങൾക്കും ക്രൂരതകൾക്കുമിടയിൽ ഒറ്റപ്പെട്ട അസദ് വിജയം ഉറപ്പിച്ചതോടെ അന്താരാഷ്ട്ര അംഗീകാരം നേടാൻ ശ്രമിക്കുന്നതിനിടെയാണ് ഈ ക്രൂരകൃത്യങ്ങളുടെ തെളിവുകൾ ഇല്ലാതാക്കാൻ തീരുമാനമെടുത്തത്. രഹസ്യ ഓപ്പറേഷനിൽ പങ്കെടുത്തവർക്ക് മൃതദേഹങ്ങളുടെ ദുർഗന്ധം പോലും മറക്കാനായിട്ടില്ല; "ഉത്തരവുകൾ അനുസരിച്ചില്ലെങ്കിൽ സ്വയം ആ കുഴികളിൽ അവസാനിക്കുമെന്ന്" ഭയന്നാണ് അന്ന് ജോലി ചെയ്തതെന്ന് ഡ്രൈവർമാർ ഉൾപ്പെടെയുള്ളവർ വെളിപ്പെടുത്തി.

കഴിഞ്ഞ വർഷം അവസാനം അസദിനെ അട്ടിമറിച്ച പുതിയ സിറിയൻ നേതൃത്വം മൃതദേഹങ്ങളുടെ രേഖകളൊന്നും ഇതുവരെ പുറത്തുവിട്ടിട്ടില്ല. കാണാതായവരുടെ കുടുംബങ്ങളുടെ ദുരിതം അവസാനിപ്പിക്കാൻ എത്രയും പെട്ടെന്ന് മൃതദേഹാവശിഷ്ടങ്ങൾ കണ്ടെത്തി ഡി.എൻ.എ. പരിശോധന നടത്തേണ്ടതുണ്ട്. ഇതിനായി സിറിയയുടെ പുതിയ മിസ്സിംഗ് പീപ്പിൾ കമ്മീഷൻ ഡി.എൻ.എ. ബാങ്ക് സ്ഥാപിക്കാനും കേന്ദ്രീകൃത ഡിജിറ്റൽ പ്ലാറ്റ്‌ഫോം തുടങ്ങാനും പദ്ധതി പ്രഖ്യാപിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഫോറൻസിക് മെഡിസിൻ, ഡി.എൻ.എ. പരിശോധന എന്നിവയിൽ വിദഗ്ധരെ പരിശീലിപ്പിക്കേണ്ടതിൻ്റെ ആവശ്യകതയും അധികൃതർ എടുത്തുപറഞ്ഞു. എന്നാൽ, ഖുതൈഫയിൽ നിന്ന് ധുമൈറിലേക്കുള്ള മൃതദേഹങ്ങളുടെ കൈമാറ്റം കാണാതായവരുടെ വിവരങ്ങൾ കണ്ടെത്താനുള്ള ശ്രമങ്ങളെ കൂടുതൽ സങ്കീർണ്ണമാക്കുമെന്ന് സിറിയ ജസ്റ്റിസ് ആൻഡ് അക്കൗണ്ടബിലിറ്റി സെൻ്റർ മേധാവി മുഹമ്മദ് അൽ അബ്ദല്ല മുന്നറിയിപ്പ് നൽകുന്നു. പുതിയ കമ്മീഷന് രാഷ്ട്രീയ പിന്തുണയുണ്ടെങ്കിലും, മതിയായ വിഭവങ്ങളുടെയും വിദഗ്ധരുടെയും കുറവുണ്ട് എന്നും അദ്ദേഹം കൂട്ടിച്ചേർത്തു. അതേസമയം, മൃതദേഹങ്ങൾ മാറ്റിയ സ്ഥലത്തിൻ്റെ കൃത്യമായ ലൊക്കേഷൻ റോയിട്ടേഴ്‌സ് സുരക്ഷാ കാരണങ്ങളാൽ പുറത്തുവിട്ടിട്ടില്ല.